တူရိယာတစ္ခုကို ေလ့က်င့္တဲ့အခါ

တူရိယာတစ္ခုကို ေလ့က်င့္တဲ့အခါ "ေလ့က်င့္တယ္" ဆိုတာထက္  "ပ်ိဳးေထာင္တယ္" ဆိုတဲ့စကားကို ပိုသေဘာက်တယ္ ။ ဟုတ္ပါတယ္ ။ ဂစ္တာေလ့က်င့္တယ္ဆိုတာ ဂစ္တာနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ေကာင္းေတြကို ပ်ိဳးေထာင္တာပါ ။ ဒီလိုနားလည္ထားမွလည္း ေလ့က်င့္တဲ့အခ်ိန္ေတြကို မျငီးမေငြ႔ ျဖတ္သန္းႏိုင္မွာပါ ။ ( ကၽြန္ေတာ္က ဂစ္တာသမားျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီတူရိယာေလ့က်င့္နည္းကို ဂစ္တာကို ဥပမာထားျပီး ေရးသြားပါမယ္)

  

၁ ။ မေလ့က်င့္မီ အေၾကာေလ်ာ့ေပးပါ

ဂစ္တာစက်င့္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ လက္တစ္ေခ်ာင္းလံုး (ျဖစ္ႏိုင္ရင္တစ္ကိုယ္လံုး) အေၾကာေလ်ာ့ေပးပါ ။ တခ်ိဳ႕က မလိုအပ္ဘူးလို႔ ထင္ေကာင္းထင္မယ္ ။ အေၾကာေလ်ာ့ျခင္းနဲ႔ စိတ္ရဲ႕relaxဟာ ခင္ဗ်ားကို ေမာင္းတင္ေပးမယ့္ ခြန္အားေတြပါ ။ 

  

၂ ။ warm up အျမဲလုပ္ပါ ။ 

Fingering, chromatic scale, fingering stretching  ေတြထဲက ခင္ဗ်ားအတြက္ ေပါ့ပါးလြယ္ကူမယ့္ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို နာရီဝက္ေလာက္ အရင္တီးလိုက္ပါ ။ လက္ေခ်ာင္းေတြ ေသြးပူလာဖို႔ ၊ လြတ္လပ္စြာလႈပ္ရွားဖို႔ ၊ finger stamina ေကာင္းဖို႔ ၊ ဒဏ္မျဖစ္ဖို႔ ... warm up မလြဲမေသြတီးရပါမယ္ ။ 

  

၃ ။ Metronomeနဲ႔ အျမဲက်င့္ပါ ။ 

Metronomeနဲ႔ မက်င့္ခဲ့ရင ္Bandနဲ႔တီးတဲ့အခါ၊ Studioမွာအသံသြင္းတဲ့အခါ အဆင္မေျပမႈေတြ ျဖစ္လာပါမယ္ ။ ကိုယ့္ရဲ႕ tempoကို ကိုယ္သတိထားမိဖို႔ ခက္ပါတယ္ ။ စိတ္ၾကြလာရင္ tempoတက္လိုက္ ၊ စိတ္မပါရင္ tempo က်လိုက္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ 

  

၄ ။*very important* အေႏွးဆံုးကိုတီးပါ ။

ေလ့က်င့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ speedကိုေခါင္းထဲ ဝင္မလာပါေစနဲ႔ ။ မေလာပါနဲ႔ ။ speedဟာ ဂစ္တာသမားတိုင္း တပ္မက္တဲ့ ရွိရမယ့္ အရည္အခ်င္းဆိုေပမယ့္ ... သူ႔ကို အရူးအမူးနဲ႔ လိုခ်င္ျပီးေလ့က်င့္ျပီ ဆိုတာနဲ႔  လမ္းတဝက္မွာ ျပတ္က်န္ခဲ့ဖို႔ ေသခ်ာသေလာက္ရွိျပီ ။ တခါတေလ ... အေႏွးဆုံးေတြကို တီးေနရင္း ခင္ဗ်ား ျငီးေငြ႔လာမယ္ ။ ေသခ်ာတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ေျပာခဲ့ပါတယ္ ။ တူရိယာတစ္ခုကို ေလ့က်င့္တယ္ ဆိုတာထက္ ပ်ိဳးေထာင္ေနတယ္လို႔ ခံယူထားပါ ။ ဒါေတြဟာ ခင္ဗ်ား မလြဲမေသြ ျဖတ္ေက်ာ္ရမယ့္ ေလွကားထစ္ေတြပါ ။

၅ ။ မွန္ဖို႔သာလိုပါတယ္ ။ 

လက္အေနအထား ၊ ကိုယ္တီးတဲ့ noteတိုင္းဟာ ပီသၾကည္လင္ျပီး ျပည့္ဝတဲ့toneမ်ိဳး ထြက္ေနရပါမယ္ ။ မွန္ေအာင္ ၊ အသံထြက္ေကာင္းေအာင္သာ အာရုံစိုက္ျပီးက်င့္ပါ ။ speedဟာ ခင္ဗ်ားေနာက္က ထပ္ခ်ပ္မကြာ လုိက္လာလိမ့္မယ္ ။ ကိုယ္ျမန္လို႔ျမန္ေနမွန္းေတာင္ မသိေအာင္ အံ့ၾသစရာေကာင္းတယ္ ။ 

၆ ။ *သံမဏိစည္းကမ္း*မွားခဲ့ရင္ ၁ ျပန္စပါ ။ 

ဥပမာ chromatic scaleကို 1 to 6 strings , up and down , fret 1 ကေနစတီးတယ္ ။ fret 12 ေရာက္မွ တစ္လံုးမွားတယ္ ။ ဒါဆိုရင္ ျပန္စလိုက္ေတာ့ ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မညာနဲ႔ ။ မညွာနဲ႔ ။ အဲဒါမွမမွားေအာင္ ကိုယ္ႏိုင္နင္းတဲ့ tempoကို တီးျဖစ္မယ္ ။ စိတ္ျငိမ္သက္ေအာင္ အားထုတ္ျဖစ္မယ္ ။ ထူးဆန္းစြာပဲ အမွားတစ္ခုဟာ ထပ္တလဲလဲမွားတတ္ပါတယ္ ။ ဒါကိုေက်ာ္လႊားရပါမယ္ ။

၇ ။ ေလ့က်င့္တဲ့အခါတိုင္း relaxျဖစ္ေနပါေစ ။ 

အေရးၾကီးလို႔ တစ္ေခါက္ျပန္ေျပာပါရေစ ။ အံၾကိတ္ထား တင္းထားတဲ့စိတ္ဟာ ပိတ္ေနတဲ့ေရေျမာင္းၾကီးလို ခင္ဗ်ားရဲ႕စီးဆင္းမႈေတြကိုရပ္တန္႔ေစလိမ့္မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ relaxျဖစ္ဖို႔ အထူးသတိထားပါ ။ relax ျဖစ္တဲ့အခါ ခင္ဗ်ားမ်က္ႏွာက ျပဳံးေယာင္သန္း လာလိမ့္မယ္ ။ ဒီလိုအၾကံေပးတဲ့အခါ တစ္ခ်ိဳ႕က ေခါင္းခါတတ္တယ္ ။ "ႏိုင္ငံျခားဂစ္တာသမားေတြ ၾကည့္ပါအုံး ... စင္ေပၚမွာ မဲ့ရြဲ႕ျပီး တီးေနတာ .." ။ ဟုတ္ပါတယ္ ။ အဲဒါက performence လုပ္ေနတာ ။ သူတို႔တီးတဲ့ ဂီတရဲ႕စီးေမ်ာမႈမွာ ေပ်ာ္ဝင္ေနတာ ။ ေလ့က်င့္တဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ဘယ္သူမွ အံၾကိတ္ျပီး မေလ့က်င့္ခဲ့ပါဘူး ။ ၾကိဳက္တဲ့ lessonေခြကို ၾကည့္လိုက္ပါ ။ ေလ့က်င့္ခန္းသရုပ္ျပတီးတာနဲ႔ စင္ေပၚကမ်က္ႏွာအေနအထား တူသလားလို႔ ။ သူတို႔ရဲ႕မ်က္ႏွာက ဒီတီးကြက္ေတြေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ သက္ေတာင့္သက္သာရွိေၾကာင္း အထင္းသား ေပၚလြင္ေနပါတယ္ ။ ေလ့က်င့္ခ်ိန္မွာ သက္ေတာင့္သက္တာ ျဖစ္ခဲ့တာေတာင္ ... ပရိသတ္ေရွ႕ စင္ျမင့္ေပၚေရာက္တဲ့အခါ စိတ္လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ အမွားဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္ ။ အဲဒါေၾကာင့္ ... စင္ျမင့္ေပၚ ပရိတ္သတ္ေရွ့မွာ တီးတဲ့အခါ ဂစ္တာသမားဟာ ကိုယ္တီးႏိုင္တာရဲ႕ ၅၀%သာ တီးသင့္ပါတယ္ ။ ဒါမွလည္းအမွားကင္းကင္း စိတ္သက္သက္သာသာနဲ႔ ဖန္တီးႏိုင္မွာပါ ။ အဲဒီအတြက္လည္း ေလ့က်င့္ခ်ိန္မွာ ၁၀၀%ျဖစ္ေနရပါမယ္ ။

  

၈ ။ ေလ့က်င့္ခ်ိန္ 

စတိဗ္ဗိုင္းက တစ္ေန႔ ၁၄နာရီ ၊ ပါကနီးနီးက ၁၅နာရီ ေလ့က်င့္ခဲ့တယ္ ။ တူရိယာတစ္ခုကို အကၽြမ္းဝင္ဖို႔ သူတို႔ရင္းႏွီးခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေတြပါ ။ တူရိယာရွင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ တစ္ေန႔ ၈နာရီဟာ ေလ့က်င့္ခ်ိန္စံႏႈန္းတစ္ခုပါ ။ ဒါေပမယ့္ ... တခ်ိဳ႕က ေဖာင္ဖ်က္ႏိုင္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕လည္း ငဲ့ကြက္ရတာေတြ ရွိတယ္ ။ ျပီးေတာ့ ... တစ္ေန႔ ဘယ္ႏွစ္နာရီ ေလ့က်င့္တယ္ဆိုတာထက္ ၊ ဒီေန႔ ၅နာရီေလ့က်င့္လိုက္တာ ငါ ဘာေတြ တိုးတက္လာလဲ ဆိုတာက ပိုအေရးၾကီးပါတယ္ ။ ကိုယ့္ရဲ႕ အားနည္းမႈ ၊ အားသာမႈေတြကို အျမဲတမ္း ျပန္သုံ႔သပ္ဖို႔လိုတယ္ ။ အဲဒီသုံ႔သပ္မႈေပၚမွာ ရတဲ့အေျဖကိုမူတည္ျပီး လိုအပ္တဲ့အပိုင္းအတြက္  အခ်ိန္ဇယားခ်ရပါမယ္ ။ တစ္ခုသတိထားဖို႔က မျပတ္ေလ့က်င့္ဖုိ႔ပါ ။ ၆နာရီတီးလိုက္ ၃ရက္ေလာက္ ပစ္ထားလိုက္ ဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔စာရင္ ၊ ေန႔တုိင္း တရက္ ၃နာရီ ပုံမွန္ေလ့က်င့္တာက ပိုခရီးေရာက္ပါတယ္ ။

  

၉ ။ အခ်ိန္ဇယားျဖင့္ ေလ့က်င့္ပါ

ဂစ္တာကို ေတာက္ေလ်ာက္ မထတမ္းတီးတဲ့ အေလ့အက်င့္မ်ိဳး ေရွာင္ပါ ။ Finger stamina ေကာင္းဖို႔အတြက္ fingering , scale pattern ေတြကို metronomeနဲ႔ run တဲ့အခါမ်ိဳးမွာေတာင္ နာရီဝက္ထက္ မပိုပါေစနဲ႔ ။ ေလ့က်င့္ခန္းက႑တစ္ခုျပီးတိုင္း နားခ်ိန္ရွိရမယ္ ။ အေကာင္းဆုံးက ၁၅မိနစ္တီး ၊ ၃-၅မိနစ္နားပဲ ။ အခ်ိန္ဇယားဆိုတာလည္း ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ လုပ္ထားတာ ။ ဒီေလ့က်င့္ခန္းကို အားမရရင္ ေနာက္တစ္ၾကိမ္ထပ္တီး ႏိုင္တယ္ ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခုတည္းကို tension မ်ားျပီး စြတ္မက်င့္ပါနဲ႔ ။ ဥပမာ ခင္ဗ်ားက sweep picking ကို အေလးေပးျပီး ေလ့က်င့္ေနတယ္ ။ အဲဒီအခါ sweep picking ၁၅မိနစ္ >  fingering ၁၅မိနစ္ >  sweep picking ၁၅မိနစ္ >  vamp ၁၅မိနစ္ >  sweep picking ၁၅မိနစ္ ... ဆိုျပီး ခင္ဗ်ားအတြက္ လြယ္ကူသက္သာတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးကို ၾကားညွပ္ျပီး ေလ့က်င့္ေပးပါ ။ ၁၅မိနစ္စီ ခြဲခြဲျပီး ေလ့က်င့္လို႔ အက်ိဳးမ်ားပါ့မလားလို႔ ေတြးေကာင္းေတြးမိတယ္ ။ အက်ိဳးမ်ားပါတယ္ ။ အဲလိုေလ့က်င့္သင့္ပါတယ္ ။ တစ္ခုတည္းကို ေလ့က်င့္ျပီး အားမရတဲ့အခါ ဦးေနာက္ပင္ပန္းျပီး ပရက္ရွာဝင္လာလိမ့္မယ္ ။ အဲဒီမွာ တီးတာေတြ စိတ္တိုင္းမက် ကေခ်ာ္ကခၽြတ္ျဖစ္လာမယ္ ။ မွားလာမယ္ ။ အဲဒါမေကာင္းပါဘူး ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဦးေနာက္က ကိုယ္ေလ့က်င့္သမွ်ကို အေသးစိတ္မွတ္သားေနတယ္ ။ မွတ္သားထားလိုက္တယ္ ။ အဲဒီအက်ိဳးဆက္က ဘယ္မွာသြားျပီးသက္ေရာက္လဲဆုိေတာ့ ... ေနာက္တစ္ခါ ျပန္တီးတဲ့အခါလည္း ကေခ်ာ္ကခၽြတ္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဦးေနာက္ပင္ပန္းေအာင္ ဆက္တိုက္ၾကီး မလုပ္ပါနဲ႔ ။ အနားယူခ်ိန္ထားျပီး သက္ေတာင့္သက္သာ ပုံမွန္ပဲ ေလ့က်င့္သြားပါ ။

၁၀ ။ စာအုပ္တစ္အုပ္ (သို႔) courseတစ္ခုကို ပန္းတိုင္ထားက်င့္ပါ ။ 

ဆရာမ်ားရင္ သားေသတတ္ပါတယ္ ။ စာအုပ္ပုံၾကီးအလယ္မွာ ဟိုဟာတီးရေကာင္းႏိုး ဒီဟာတီးရေကာင္းႏိုးနဲ႔ ဘာမွမျပီးဘဲ တစ္အုပ္၁၀ရြက္တီး ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္ ။ အက်င့္ျဖစ္သြားရင ္မေကာင္းပါ ။ မတိုးတက္ရုံမက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္ ။

  

၁၁ ။ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေလ့က်င့္တဲ့အခါ 

sight reading ကို အဓိကထားျပီး ေလ့က်င့္ရပါတယ္ ။ တစ္ဘားခ်င္းက်က္ျပီး တီးတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ေရွာင္ပါ ။ ႏုတ္တစ္လုံးခ်င္းကို ကိုယ္လက္တန္းတီးႏိုင္တဲ့ tempo ကေနစျပီး ေလ့က်င့္ရပါတယ္ ။ အေႏွးဆံုးtempoနဲ႔ တစ္အုပ္လံုး ဆံုးေအာင္တီးျပီးျပီ ၊ အမွားကင္းျပီ ၊ ပုိင္ႏိုင္ျပီဆိုရင္ ... ေနာက္တစ္ေခါက္ tempo +5 ေလာက္တင္ျပီးထပ္က်င့္ ။ ဒါလည္း perfectျဖစ္ျပီဆိုရင္ ေနာက္ပိုင္းအေခါက္ေတြကို +10 +20 တင္ျပီး အၾကိမ္ၾကိမ္ ေလ့က်င့္ရပါတယ္ ။ အဲဒီလို လက္အသားက်ျပီ အမွားကင္းျပီဆိုမွ tempo ကို တျဖည္းျဖည္းတင္သြားရတာပါ ။ျပီးျပည့္စုံတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းစာအုပ္ဆိုတာ မရွိပါဘူး ။ အဲဒီအတြက္ ကိုယ့္ဘက္ကလည္း အားစိုက္မႈတစ္ခ်ိဳ႕ကို ျပဳလုပ္ရပါတယ္ ။ စာအုပ္ကေပးထားတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းတစ္ခုကို ကိုယ္ပိုင္ sequenceေတြ ဖန္တီးသင့္ပါတယ္ ။ ကိုယ္ပိုင္ sequenceေတြ ဖန္တီးျပီး ေလ့က်င့္လို႔ရလာမယ့္ အက်ိဳးတရားေတြကေတာ့ ေရးခ်လို႔မကုန္ပါဘူး ။ reading , writing , creation skills ေတြ တိုးတက္လာမယ္ ။ မ်ားမ်ားေလ့က်င့္လာတဲ့အခါ ခင္ဗ်ားရဲ႕ လက္ထဲမွာ ခင္ဗ်ားကိုယ္ပိုင္ sequenceေတြ ျပည့္လာလိမ့္မယ္ ။ style & idea ဆိုတာ jamming လုပ္တဲ့အခါ အဓိက ေသာ့ခ်က္ေတြပါ ။ chord progression တစ္ခုကို jamming လုပ္တဲ့ ဂစ္တာသမားခ်င္းအတူတူ .. ခင္ဗ်ားက တပန္းသာေနပါလိမ့္မယ္ ။ အားလုံးဟာ ခင္ဗ်ားကိုယ္ပိုင္ စစ္စစ္ေတြခ်ည္းပဲေလ ... 

  

၁၂ ။ ေလ့က်င့္ခန္းတြက္ ေရးေပးထားတဲ့ စာေတြကို ၾကိဳးစားျပီးဖတ္ပါ

ေပးထားတဲ့ noteေတြကို တီးသလို ေရးထားတဲ့ စာေတြလည္းဖတ္ပါ ။ ႏိုင္ငံျခားစာအုပ္ေတြျဖစ္လို႔ ဘာသာစကား အခက္အခဲရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ ဂီတသမားဟာ ဂီတေဝါဟာရေတြနဲ႔ ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ကိုေတာ့ အလြယ္တကူနားလည္ႏိုင္ပါတယ္ ။ မဖတ္ဘဲ မေလ့လာ မသံု႕သပ္ဘဲ  စြတ္တီးေနမယ္ဆုိရင္ က်င့္လို႔မဆံုးေတာ့ပါ ။ ကိုယ္ပိုင္ဟန္ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ပါ ။ ဒါေၾကာင့္ စာအုပ္ထဲက ရွင္းလင္းခ်က္ေတြကို အခ်ိန္ေပးဖတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္လုပ္ပါ ။

(  ျဖစ္ခ်င္ေဇာ ၊ လိုခ်င္ေဇာေတြမ်ားျပီး စိတ္ျငိမ္သက္မႈမရွိဘဲ တူရိယာတစ္ခုကို ေလ့က်င့္ခဲ့ရင္ ပန္းတိုင္နဲ႔ ေဝးရပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါေတြအားလုံး ခင္ဗ်ားတို႔ အမွားကင္းကင္းနဲ႔ လုိရာပန္းတိုင္ကို ျမန္ျမန္ေရာက္ဖို႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ့္အေတြ႔အၾကံဳ ကုိယ္ေတြ႔အမွားေတြကတဆင့္ သုံ႔သပ္ျပီး ေစတနာနဲ႔ သတိေပးတာပါ ။  သတိထား အေလးေပးျပီး ေလ့က်င့္ေစခ်င္တယ္ ။ ေနာင္မ်ားမွာလည္း ေရးသြားပါအုံးမယ္ )

လူတစ္ေယာက္