ဘယ္လိုေလ့က်င့္မလဲ ...
အထိေရာက္ဆုံးနဲ႔ ခပ္တိုတိုအၾကံေပးရရင္ "မ်ားမ်ားေလ့က်င့္" ေပါ့ဗ်ာ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ... " ကၽြန္ေတာ္ ၁ႏွစ္ေလာက္ က်ားကုတ္က်ားခဲေလ့က်င့္ျပီးျပီ ။ ခုထိ သိပ္ျပီးေတာ့ အားမရဘူး " ဆုိတဲ့ ဂစ္တာသမားေတြက ခင္ဗ်ားတို႔နေဘးမွာ ဒုနဲ႔ေဒး ။ ေတာ္ေတာ့္ကို ဒုေဒးတာပါ ။ ဒီေလာက္ ေလ့က်င့္ရဲ႕သားနဲ႔ ခရီးမေရာက္ဘူးဆိုရင္ ... တစ္ခုခုေတာ့ လြဲမွားေနျပီေပါ့ ။ ဘာေတြမွားလဲ ... အေျဖရွာၾကည့္ရပါမယ္ ။
ဂစ္တာ ၊ ဘင္ဂ်ိဳ ၊ မယ္ဒလင္ ၊ တေယာ ... စတဲ့ တူရိယာေတြဟာ ... ႏုတ္တစ္လုံးအသံထြက္ဖို႔ ဘယ္၊ညာလက္ႏွစ္ဖက္ကို တျပိဳင္တည္း အသုံးျပဳ တီးခတ္ရပါတယ္ ။ အကယ္၍ ... ဘယ္လက္က ႏုတ္ကိုမဖိရေသးခင္ ညာလက္က အရင္တီးမိရင္ ... မွားတယ္ (bad note) ။ ဘယ္လက္က ႏုတ္ကိုဖိထားျပီ . ညာလက္က ေနာက္က်မွ တီးမိတယ္ဆိုရင္လည္း ... မွားပါတယ္ (bad timing) ။ လက္ႏွစ္ဖက္ဟာ အေမးအယူမွ်တစြာ Balance ျဖစ္ေနရပါမယ္ ။
သာမာန္အားျဖင့္ ... ဘယ္လက္က ညာလက္ မတိုင္မီ အရင္ၾကိဳေရာက္ေနေလ့ ရွိတယ္ ။ ဒါက သဘာဝျဖစ္စဥ္တစ္ခုပါ ။ ျပႆနာတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ဘူး ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိထားဖို႔ ၊ ဂရုျပဳဖို႔က ... ဘယ္လက္က ႏုတ္တစ္ခုမွ တစ္ခုကို ကူးေျပာင္းခ်ိန္ ... ညာလက္ မတီးခတ္မီအခ်ိန္မွာ ... အင္မတန္တိုေတာင္းတဲ့ silence ေတြ ျဖစ္ေပၚေနတယ္ ။ တုိေတာင္းလြန္းတဲ့အတြက္ သတိမျပဳမိ ၾကပါဘူး ။ period of silence လို႔ ေခၚပါတယ္ ။ ႏုတ္တစ္လုံးမွ ႏုုတ္တစ္လုံး ကူးေျပာင္းခိုက္ ၊ အဲဒီ မသိသာမထင္ရွားတဲ့ ကာလေလးက ... ခင္ဗ်ားရဲ႕ ဂစ္တာသမားလက္ကို အဆုံးအျဖတ္ေပးတယ္ဆိုရင္ ... ခင္ဗ်ား ယံုပါ့မလား .... ဒါမွမဟုတ္ ... အ့ံၾသေကာင္းအံ့ၾသမလား ...
တကယ္ေတာ့ ... ဂစ္တာအျမန္တီးျခင္းဆိုတာ .. အဲဒီ ... period of silence ကို ေလ်ာ့ႏိုင္ေလာက္ ေလ်ာ့ခ်ပစ္ျခင္းပါပဲ ။
ဒါကို အေျခခံကတည္းက သင္ၾကားခဲ့ၾကတာပါ ။ သတိမထားမိၾကလို႔ပါ ။ ရစ္သမ္ဂစ္တာတီးခတ္ရင္ေတာင္ ေကာ့ဒ္အကူးအေျပာင္းမွာ စည္းခ်က္အတိုင္း တန္ဖိုးအတိုင္း ကြက္တိ တီးခတ္ရပါတယ္ ။ ဥပမာ - ll A - - - l D - - - ll ကို တီးခတ္တယ္ ဆုိပါေတာ့ ။ A ကေန D ကို ကူးေျပာင္းတဲ့အခါ ဒုတိယဘားရဲ႕ ပထမစည္းခ်က္ေရာက္မွ ၊ A ကိုလႊတ္ျပီး D ကို ခ်က္ခ်င္း သြက္လက္စြာ ကူးေျပာင္း တီးခတ္ရပါတယ္ ။ (ေကာဒ့္အကူးအေျပာင္းေတြကို သပ္ရပ္ေခ်ာေမြ႔ေအာင္ , Tension မရွိေအာင္ ေလ့က်င့္ရပါတယ္) ။ အမ်ားစုက A ကို တန္ဖိုးအျပည့္မတီးခတ္ဘဲ ၊ နံပါတ္ ၄ စည္းခ်က္ (သို႔) အၾကြမွာ လက္ကို ၾကိဳလႊတ္ေလ့ရွိတယ္ ။ အဲဒီ .. ေကာ့ဒ္အကူးအေျပာင္းေတြကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ .. ဒီဂစ္တာသမားဟာ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ခဲ့လား ... မေလ့က်င့္ခဲ့ဘူးလား ... ဆိုတာ သိသာေနပါျပီ ။ အဲဒီ ေကာ့ဒ္ေတြေနရာမွာ ... ႏုတ္တစ္လုံးျခင္းကို ဥပမာထားလိုက္ရင္ ... period of silence ဟာ ဘယ္ေလာက္အေရးၾကီးေၾကာင္း ... ထင္ရွားလာတယ္ ။
အေႏွးဆုံးနဲ႔ေလ့က်င့္
ဒီစကားကို ... ဂစ္တာသမားတိုင္း ၊သင္တန္းတိုင္း ၊ ဆရာတိုင္း ၊ စာအုပ္တိုင္းက ... ခဏခဏေျပာလြန္းလို႔ ခင္ဗ်ားျငီးေငြ႔ေလာက္ျပီ ထင္ပါရဲ႕ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ... ဒီစကားက Universal Truth ပါ ။ Intermediat ဂစ္တာသမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ Beginner ေလာက္ေတာ့ ေႏွးစရာမလိုဘူးေပါ့ ။ ႏို႔မို႔ သိပ္ေႏွးလြန္းရင္လည္း ခင္ဗ်ားကို အလြယ္တကူ ျငီးေငြ႔ေစလိမ့္မယ္ ။ ဒါဆိုရင္ ... အေႏွးေလ့က်င့္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က .... ဘာလဲ .... ???
"Practice makes Perfect." လို႔ ဆိုၾကတယ္ ။ ဒါဟာ တကယ္ထိေရာက္တယ္ဆိုရင္ ... " ကၽြန္ေတာ္ ၁ႏွစ္ေလာက္ က်ားကုတ္က်ားခဲေလ့က်င့္ျပီးျပီ ။ ထင္သေလာက္ အားမရဘူး " ဆုိတဲ့ ဂစ္တာသမားေတြ ေပၚေပါက္လာစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူးဗ် ။ အမွန္အားျဖင့္ ... Practice တိုင္း Perfect မျဖစ္ပါဘူး ။ " Perfect Practice makes Perfect." ပါ ။ ေကာင္းမြန္ ျပီးျပည့္စုံတဲ့ ေလ့က်င့္ျခင္းကသာ .. ခင္ဗ်ားကို အက်ိဳးမ်ားေစမွာပါ ။ ေကာင္းမြန္ ျပီးျပည့္စုံတဲ့ ေလ့က်င့္ျခင္းဆိုတာ ... စနစ္က်ျပီး အမွားကင္းတဲ့ ေလ့က်င့္ျခင္းကို ဆိုလုိတာပါ ။
သိထားသင့္တာက ... ကၽြန္ေတာ္တို႔ဦးေနာက္ရဲ႕ မွတ္ယူပုံ အလုပ္လုပ္ပုံပါ ။ တူရိယာတစ္ခုကို ေလ့က်င့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ... ဦးေနာက္က ခင္ဗ်ားတို႔ တီးခတ္ေနသမွ် ... hand positon , note , movement , tone , techniques ... စတာေတြကို အေသးစိတ္ မွတ္သားေနပါတယ္ ။ ခင္ဗ်ားက worng note ေတြတီးရင္လည္း ... သူက wrong note ေတြ မွတ္ထားမွာပဲ ။ bad movement ေတြတီးရင္လည္း bad movement ေတြ မွတ္ထားေပးမွာပါပဲ ။ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ ... ခင္ဗ်ားက recall ျပန္လုပ္တဲ့အခါ ၊ ျပန္လည္တီးခတ္တဲ့အခါ ... သူကလည္း အရင္မွတ္ထားတဲ့ wrong note , bad movement ေတြကို ခင္ဗ်ားကို ျပန္ေပးမွာ ။ garbage in , garbage out ပဲ ။ အဲဒီအတြက္ ... speed တီးႏိုင္ျခင္းရဲ႕ ေသာ့ခ်က္က ... "အမွားကင္းျခင္း" ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး ။
အျမန္မတီးႏိုင္ဘူး ဆိုတဲ့ ဂစ္တာသမားထက္ ... အျမန္တီးရင္ မေကာင္းဘူး (မွားတယ္) လက္မသပ္ရပ္ဘူး ဆိုတဲ့ ဂစ္တာသမားေတြ ပိုမ်ားတယ္ ။ ဘာေၾကာင့္ အျမန္တီးခဲ့အခါ မေကာင္းလဲ .. မွားလဲ ဆိုတာ ... အေႏွးတီးတုန္းက perfect မျဖစ္ခဲ့လို႔ ၊ မွားယြင္းခဲ့လုိ႔ပါပဲ ။ ဒါေၾကာင့္ ... စနစ္က်ဖို႔ အမွားကင္းဖို႔ဆိုတာ ... မမွားႏိုင္တဲ့ ၊ ကိုယ္ႏိုင္နင္းတဲ့ timing နဲ႔ ေလ့က်င့္မွ ရတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ... ကိုယ္ႏိုင္နင္းတဲ့ အေႏွးဆုံးမွာ perfect ျဖစ္ေအာင္ အရင္ေလ့က်င့္ရမယ္ ။ hand position , note , tone , movement စတာေတြ ေသသပ္ျပည့္စုံျပီဆိုရင္ +2 (ဒါမွမဟုတ္ သိပ္စိတ္မရွည္ရင္ေတာ့) +4 ေလာက္စီ တိုးတိုးျပီး ေလ့က်င့္သြားႏိုင္ပါတယ္ ။ သက္ေတာင့္သက္သာနဲ႔ အမွားကင္းျပီ ေသသပ္ျပီဆိုရင္ speed ဟာ ခင္ဗ်ားမေခၚဘဲ အလိုလို က်ိန္းေသေပါက္ ေရာက္လာပါလိမ့္မယ္ ။
ဘယ္လက္နဲ႔ပတ္သတ္လို႔ သတိထားစရာအခ်က္ေတြကေတာ့ ....
- လက္ေခ်ာင္းေတြကို အားစိုက္မဖိႏွိပ္ပါနဲ႔ ။
အမ်ားစုဟာ ေကာ့ဒ္ (သို႔) ႏုတ္ေတြကို တီးခတ္တဲ့အခါ လိုအပ္တာထက္ပိုျပီး အားစိုက္ဖိႏွိပ္ေလ့ ရွိပါတယ္ ။ လူ႔ၾကြက္သားသဘာဝအရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ နဲ႔ အားစိုက္မႈကို တျပိဳင္နက္တည္း အာရုံမစိုက္ႏိုင္ပါဘူး ။ အားစိုက္မႈကုိ ေလ်ာ့ခ်ျပီး ထိန္းခ်ဳပ္မႈမွာ အာရုံပိုစိုက္ျခင္းျဖင့္ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ပိုထြက္လာပါတယ္ ။
- ဂစ္တာလက္တံေပၚက ေၾကးဘားေတြရဲ႕ ညာဘက္မွာ ကပ္တီးပါ ။
ေၾကးဘားရဲ႕ ညာဘက္မွာ ကပ္တီးတဲ့အခါ သိပ္ျပီး အားစိုက္စရာ မလိုတဲ့အတြက္ ... ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ၊ အျမန္တီးခတ္မႈေတြမွာ ပိုျပီး အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္ ။
- လက္ေခ်ာင္းေတြကို ဂစ္တာလက္တံအနီးမွာ ကပ္ထားပါ ။
လက္ေခ်ာင္းေတြကို ဂစ္တာလက္တံကေန အေဝးၾကီးခြာထားတဲ့အခါ ... သြားရမယ့္ လက္အကြာအေဝးက ပိုမ်ားတဲ့အတြက္ အျမန္တီးခတ္မႈကို ေႏွာင့္ေႏွးေစပါတယ္ ။ အဲဒါေၾကာင့္ ... လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို ဂစ္တာလက္တံမွာ ကပ္ႏိုင္သမွ် ကပ္ထားတဲ့ အေလ့အက်င့္ကို ျပဳလုပ္ရပါမယ္ ။
- လက္ေခ်ာင္းမ်ားကို ခ်ဲထားပါ ။
သာမာန္အားျဖင့္ .. လက္ေလးေခ်ာင္းဟာ ဂစ္တာလက္တံ တကြက္စီမွာ ေနရာယူထားပါတယ္ ။ ထို႔အတူ .. scale တစ္ခုကို run တဲ့အခါမ်ိဳးမွာလည္း ၊ လက္ေခ်ာင္းေတြက အဲဒီ scaleရဲ႕ pattern အတိုင္း အသင့္ျဖစ္ေနဖို႔ လိုပါတယ္ ။ ဒါမွ ႏုတ္တစ္ခုမွ ႏုတ္တစ္ခုကို အလ်င္အျမန္ တီးခတ္ႏို္င္မွာပါ ။
ညာဘက္နဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ...
- pick ကို အစအရွည္ၾကီး မထုတ္ပါနဲ႔ ။
ရစ္သမ္တီးတာမဟုတ္ဘဲ ႏုတ္အလုံးေတြကို တီးခတ္တဲ့အခါ pick ကို အစအရွည္ၾကီး ထုတ္စရာမလိုပါဘူး ။ 0.5 cm ေလာက္ဆိုရင္ လုံေလာက္ပါျပီ ။ ၾကိဳးေပၚမွာ ျဖတ္သန္းသြားမယ့္ pickရဲ႕အလ်ားက တိုေတာင္းေလ ... အလုံးေရမ်ားမ်ားကို အျမန္တီးႏိုင္ေလပါပဲ ။
- ၾကိဳးကို တီးခတ္နဲ႔ pickရဲ႕ အကြာအေဝး (အက်ဲ)ကို ခ်ံဳ႕ႏိုင္မွ် ခ်ံဳ႕ရပါမယ္ ။
အဲဒါကို ေလ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္လည္း ခင္ဗ်ားရဲ႕ညာလက္ picking ကို ပိုျပီး လ်င္ျမန္လာေစႏိုင္တယ္ ။
- အေပၚကေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္၂ခ်က္လုံးမွာ .. period of silence ပါဝင္ေနတာ ေတြ႔ရမွာပါ ။ အေကာင္းဆုံးဥပမာတစ္ခုက ေဘာလုံးကန္သလုိပါပဲ ။ ေဘာလုံးနဲ႔ေျခေထာက္ သိပ္ျပီး အကၽြမ္းမဝင္ေသးတဲ့အခါ ... ပထမဆုံး ကိုယ့္ဆီကိုလာတဲ့ ေဘာလုံးကို ေျခေထာက္နဲ႔ ဖမ္းတယ္ ။ ျပီးမွ ... လိုရာကို ကန္ထုတ္တယ္ ။ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ေဘာလုံးသမားေတြက်ေတာ့ ကိုယ့္ဆီလာတဲ့ေဘာလုံး (သို႔) အရွိန္ျဖင့္ လိမ့္ေနတဲ့ေဘာလုံးကုိပဲ လုိရာကို ခ်က္ခ်င္းကန္ႏိုင္တယ္ ။ ေဘာလုံးနဲ႔ ေျခေထာက္ထိတဲ့အခ်ိန္ကို ေလ်ာ့ခ်ပစ္လိုက္သလို ... ၾကိဳးနဲ႔ pick ထိေတြ႔ခ်ိန္ ၊ အကြာအေဝးကို ေလ်ာ့ႏိုင္သမွ် ေလ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ speedပန္းတိုင္ဟာ နီးကပ္လာေစပါတယ္ ။
( Intermediate ေဆာင္းပါးျဖစ္တဲ့အတြက္ ... ေလ့က်င့္ခ်ိန္မွာ လက္ကို ဂစ္တာမွာ မကပ္ထားဖုိ႔ ၊ မေထာက္ထားဖို႔ ၊ ၾကိဳးေတြေပၚမွာ မမွီထားဖို႔ ၊ pick ကို floatting ျဖစ္ဖို႔ ... ဆိုတာေတြက နားလည္ျပီးသားယူဆလို႔ အေသးစိတ္မေရးေတာ့ပါ)
speed playing ဟာ sight-reading ေလ့က်င့္ေနတာ မဟုတ္ပါ ။ အဲဒါေၾကာင့္ ... speed ေလ့က်င့္မယ့္ တီးကြက္ေတြကို (by heart) အလြတ္က်တ္မွတ္ထား ရပါမယ္ ။ အလြတ္ရျပီဆိုမွ tempo ကို တျဖည္းျဖည္းတိုးျပီး အမွားကင္းစြာ ေလ့က်င့္ျခင္းက speedပန္းတိုင္အတြက္ အေကာင္းဆုံးျဖတ္လမ္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
Metronome နဲ႔ ေလ့က်င့္ရမယ္ဆိုတာ အားလုံးသိတယ္ ။ ေလ့က်င့္ၾကပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ... ဂစ္တာသမားအမ်ားစုက ေလ့က်င့္ခ်ိန္ (သို႔) ေဖ်ာ္ေျဖတဲ့အခါ သူတို႔တီးႏိုင္တဲ့ အျမန္ႏႈန္းထက္ ပိုတီးမိေလ့ရွိတယ္ ။ အဆိုပိုင္းမွာလည္း အတူတူပါပဲ ။ အျမင့္သံသီဆိုရေတာ့မယ္ (ဒါမွမဟုတ္) အျမန္တီးကြက္ေတြ တီးရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ... "ခက္ခဲတဲ့အပိုင္းေရာက္လာျပီ" ဆိုတဲ့ ... စိုးရိမ္စိတ္ tension ဝင္လာတတ္တယ္ ။ အဲဒီ tension ဝင္လာျပီဆိုရင္ အမွားမွား အယြင္းယြင္းေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္ ။ အဲဒါေၾကာင့္ ... ေလ့က်င့္တဲ့အခ်ိန္မွာ Relax ျဖစ္ဖို႔လည္း လိုအပ္သလို ၊ Tension လုံးဝမရွိေအာင္ ၊ ဝင္မလာေအာင္ ကိုယ့္ဘက္က အားထုတ္ထားရမယ္ ။
တူရိယာသမားဟာ ကိုယ္တီးႏိုင္တာရဲ႕ ၅၀%ကိုသာ လူေရွ႕မွာ တီးခတ္သင့္တယ္ ... တဲ့ ။ အဲဒီအတိုင္းဆိုရင္ ... 200 bpm သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကို 400 bpm နဲ႔ ေလ့က်င့္ရမယ့္ပုံပဲ ။ သင့္ေတာ္မွ်တတဲ့နည္းလမ္းကေတာ့ ... စင္ေပၚမွာတီးခတ္မယ့္ သီခ်င္း (သို႕) soloေတြကို tempo + 10 % (or) 20 % တိုးျပီး ေလ့က်င့္ထားဖို႔ပါ ။ 200 bpm solo တစ္ပုဒ္ကို 220 , 240 bpm မွာ perfect ျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ထားလိုက္ရင္ ... စင္ေပၚမွာလည္း အမွားနည္းႏိုင္သလို ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လည္း ယုံၾကည္မႈတိုးပြားေစပါတယ္ ။
အခုေရးခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို သတိထားျပီး ... ခင္ဗ်ားရဲ႕ အိပ္မက္ေဟာင္းၾကီးေတြကို ျပန္ေလ့က်င့္ၾကည့္ပါ ။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းရဲ႕ ဇြဲ ၊ အာရုံစူးစိုက္မႈ အနည္းအမ်ားအလိုက္ အခ်ိန္ေတြ ကြာျခားေကာင္း ကြာျခားႏိုင္ေပမယ့္ ... တစ္ေန႔ ... ပန္းတိုင္ေရာက္ရမွာေပါ့ဗ်ာ .... ။ ။
ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႕ပါေစ ...
လူတစ္ေယာက္
Very Useful. Thank you!
ReplyDelete